Cải lương Việt

NSƯT Vũ Luân đã có nhiều sáng tạo để tạc vào trí nhớ khán giả những vai diễn hay, trong đó anh được tôn vinh tại giải Mai Vàng 2 năm (Mai Vàng 2004 và 2007) là một minh chứng cho sự sáng tạo không ngừng

————-

Hai lần được bạn đọc Báo Người Lao Động bình chọn giải Mai Vàng là 2 lần vinh danh vai diễn NSƯT Vũ Luân yêu thích, đó là nhân vật Từ Hải Thọ trong vở “Xử bá đao Từ Hải Thọ” và Lê Quyết trong vở “Trời Nam”. Để đến năm 2007, Vũ Luân đoạt một lúc 3 giải thưởng uy tín, được giới chuyên môn đánh giá cao và khán giả tặng anh biệt danh “Trạng Nguyên sân khấu”.

NSƯT Vũ Luân kể một người Mỹ đang giữ vị trí giám đốc cho một công ty quảng cáo tại Việt Nam nói: “Khi công ty mẹ ở Mỹ tổ chức một cuộc thi cho các nhân viên của mình trên toàn cầu, ông này đã chọn hai bạn trẻ, những người đang nắm giữ vị trí quan trọng trong công ty qua Mỹ dự thi. Ông thất vọng khi nghĩ hai bạn đó chắc chắn sẽ luyện tập ngày đêm để chiến thắng trong cuộc thi, nhưng thực tế chỉ thấy họ lo đi mua sắm, hỏi những người trong công ty mẹ cảnh đẹp ở Mỹ để du lịch, chụp ảnh đăng Facebook. “Khi ông ấy hỏi cả hai về chiến lược cũng như có tìm hiểu thông tin về cuộc thi không thì cả hai đều không thể trả lời. Họ nói sẽ cố gắng hết sức với câu nói đi thi để học hỏi kinh nghiệm. Đối với nghệ sĩ sân khấu, việc đi thi để chỉ đổi lấy kinh nghiệm mà không nhắm đến chiến thắng thì xem như mình đã không nỗ lực hết mình. Tôi nhìn lại chặng đường mình đã đi qua, không tự kiêu hãnh để nói hễ đến cuộc thi thì phải nghĩ đến chiến thắng” – NSƯT Vũ Luân chia sẻ.

Theo anh, cụm từ đi thi để học hỏi kinh nghiệm đã ăn sâu vào tiềm thức cho thấy sự tự ti, nhút nhát của nhiều nghệ sĩ trẻ. Trên thực tế, NSƯT Vũ Luân đã chống lại cảm nghĩ này để vươn xa hơn qua các kỳ thi: Giải HCV Trần Hữu Trang, Cuộc thi Tài năng trẻ sân khấu toàn quốc và Hội diễn Sân khấu cải lương chuyên nghiệp toàn quốc do Cục Nghệ thuật Biểu diễn, Bộ Văn hóa – Thế thao và Du lịch tổ chức.

Nhắc lại câu chuyện của vị giám đốc người nước ngoài, NSƯT Vũ Luân cho biết: “Ông ấy không đánh giá văn hóa nhưng khi nghe câu nói của hai nhân viên người Việt, ông biểu lộ ngay cảm giác người Việt trẻ thiếu tự tin và xem thường các cuộc thi. Tôi đồng cảm với ông và với ngay lĩnh vực của mình, tôi luôn suy nghĩ tích cực: đã đến lúc chúng ta cần phải thoát khỏi những lối mòn. Chúng ta chẳng có gì phải xấu hổ khi đặt ra một mục tiêu lớn và nỗ lực giành lấy nó. Tôi đến với mỗi cuộc thi đều đặt ra mục tiêu và không để người khác nhìn vào vai diễn của tôi mà nhận xét: “Thua là xứng đáng”. Tôi luôn xác định cuộc thi không phải là cuộc chơi, nếu đã chơi thì đừng đi thi bởi bạn đang phí thời gian, công sức và lấy đi cơ hội của những người xứng đáng hơn, những người mong muốn được chiến thắng” – NSƯT Vũ Luân tâm sự.

Lễ trao giải Mai Vàng 2007

NSƯT Vũ Luân cho rằng rời khỏi các cuộc thi có sự hiện diện của ban giám khảo, anh đã đối mặt với cuộc so kè mà khán giả chính là người chấm giải. “Tôi hồi hộp lắm chứ, năm 2004, lần đầu tiên được đề cử, rồi sau đó bình chọn, lễ trao giải Mai Vàng tổ chức tại sân khấu Phan Đình Phùng, thật sự hoành tráng và chuyên nghiệp dưới tài tổng đạo diễn của Trần Cảnh Đôn. Không khí đó thật xúc động, khi mà lễ trao giải như một ngày hội đông vui. Bao nhiêu nghệ sĩ, người nổi tiếng tề tựu đông đủ. Khán giả hâm mộ chen kín các lối đi để được gặp thần tượng của mình. Đến năm 2007, một lần nữa được vinh danh, tôi cảm thấy mình tự tin hơn với nghề, khi mà giải Mai Vàng thật sự là niềm tin chiến thắng đối với bản thân tôi” – NSƯT Vũ Luân kể.

Anh và NSƯT Tú Sương đã đoạt giải Mai Vàng cùng năm 2004, và với NSƯT Thoại Mỹ năm 2007. Từ đó đến nay, hơn 15 năm, tài nghệ của NSƯT Vũ Luân không chỉ dừng lại ở những vai diễn trên sân khấu tuồng cổ mà còn trong các vai diễn tâm lý xã hội, các game show, MC truyền hình. Không thể kể hết những vai diễn ấn tượng mà anh đã đem đến cho khán giả cải lương tuồng cổ, gần đây nhất là các vở: “Hòn vọng phu”, “Tình người kiếp rắn”, “Xử án Bàng Quý Phi”, “Giang sơn mỹ nhân”, “Dương Quí Phi”…

NSND – đạo diễn Trần Minh Ngọc nhận xét: “Khả năng diễn xuất của NSƯT Vũ Luân là điều không cần bàn cãi. Khi sàn diễn cải lương tuồng cổ trở thành điểm nhấn quan trọng của các sân khấu xã hội hóa hiện nay bán được vé thì sự xuất hiện của NSƯT Vũ Luân là tâm điểm của sự chú ý. NSƯT Vũ Luân đã có nhiều sáng tạo để tạc vào trí nhớ khán giả những vai diễn hay, trong đó anh được tôn vinh tại giải Mai Vàng 2 năm (Mai Vàng 2004 và 2007) là một minh chứng cho sự sáng tạo không ngừng”.

Cho đến thời điểm hiện tại, giải Mai Vàng đã truyền cảm hứng sáng tạo để NSƯT Vũ Luân tiếp tục lèo lái đoàn hát mà anh làm bầu theo mô hình xã hội hóa.

Là người của công chúng, NSƯT Vũ Luân bày tỏ: “Tôi luôn khao khát tìm những tác phẩm mang giá trị nghệ thuật nhằm đáp ứng nhu cầu thưởng thức của công chúng trẻ. Hiện nay, để có được một suất diễn đầy ắp khán giả rất khó. Do vậy, tìm kiếm kịch bản hay là điều mà mỗi đoàn hát, mỗi đạo diễn tâm huyết với sân khấu hướng tới. Tôi tin rằng sân khấu sẽ đào tạo một đội ngũ tác giả trẻ, dám tiếp cận cái mới để phản ảnh cuộc sống qua lăng kính sân khấu”.

Theo NSƯT Vũ Luân, chỉ riêng giới sân khấu tuồng cổ, việc được đầu tư để cho ra đời những kịch bản mang tính văn học lâu nay bị xem là xa xỉ. Các trại sáng tác rất ít viết về sân khấu tuồng cổ. Các nghệ sĩ cao niên chỉ truyền đạt kinh nghiệm trên sàn tập, chứ không được đầu tư tập trung, trong khi cải lương tuồng cổ vẫn còn được công chúng thương mến. Cách đây không lâu, khi Hội Sân khấu TP HCM chủ trương tổ chức định hướng hoạt động sân khấu tuồng cổ, đã mời NSND Thanh Tòng phụ trách công trình “Từ hát bội đến cải lương tuồng cổ”, anh em trong giới nghệ sĩ cải lương tuồng cổ rất mừng vì từ bấy lâu nay các nghệ sĩ tuồng cổ hiếm có được sự quan tâm. “Do đó, rất cần được hệ thống một cách có khoa học, có lý luận về nghề nghiệp của mình. Vấn đề là tập trung anh em tác giả để mở một lớp tập huấn và truyền đạt những kinh nghiệm sáng tác, dàn dựng cải lương tuồng cổ” – NSƯT Vũ Luân nói.

Bài và ảnh: Thanh Hiệp

Đồ họa: A.Thanh